Tłumaczenie bez znajomości teorii

Teoria tłumaczenia nie jest bardzo rozwinięta. Jest to w większości raczej swoista opowieść o tym, czym jest samo tłumaczenie i jak ludzie wzajemnie się komunikują. Jest wielu doskonałych tłumaczy, którzy nigdy nie zajmowali się teorią i tłumaczenie wychodzi im znakomicie. Poznanie teorii jest jednak bardzo korzystne, ponieważ pozwala szybciej dojść do dobrych rezultatów każdego tłumaczenia.

Można to porównać ze światem szachów i znajomością zasad gry. Każdy szachista może samodzielnie dojść do poziomu mistrzowskiego, ale jeśli będzie znał podstawy teoretyczne gry, nie będzie popełniał wielu błędów i znacznie szybciej wejdzie na wyższy poziom gry.

W teorii i w praktyce

W świecie tłumaczeń trzeba przede wszystkim wiedzieć, do czego należy dążyć. Najczęściej definiuje się takie kwestie, jak:

• Cel przekładu;

• Poziom odpowiedzialności tłumacza;

• Wymagania w stosunku do tekstu docelowego.

Bez znajomości powyższych kwestii można osiągnąć odpowiedni efekt, chociaż będzie to z pewnością działanie po omacku. Zazwyczaj znajomość tych kwestii znacznie poprawia jakość uzyskiwanego produktu.

Popełniane błędy

Wielu tłumaczy działa błędnie w sposób nieświadomy. Brakuje im wiedzy odnośnie tego, jakie realnie błędy popełniają. Znajomość teorii tłumaczenia pomogłaby w ich identyfikowaniu. Najczęściej takie błędy polegają na poprawianiu autora, modyfikowaniu jego przekazu, dodawaniu czegoś od siebie lub pomijaniu niektórych kwestii. Jeśli tłumaczony w ten sposób jest tekst dokumentu lub chociażby instrukcji obsługi, tekst docelowy będzie po prostu wadliwy. Prawidłowego celu tłumaczenia można nauczyć się jedynie z książek, a brak jego znajomości przed rozpoczęciem pracy niemal uniemożliwia uzyskanie dobrego efektu. Teoria jest też tarczą dla tłumacza, ponieważ jeśli klient będzie niezadowolony z przekładu, tylko na niej można budować argumentację.

Co jest ważne?

Nie można wskazać jedynej prawidłowej drogi w tłumaczeniu, ale są kwestie, których nie wolno pomijać.

Teoria tłumaczenia każe nam sprawdzać prawidłowość informacji. W tłumaczeniu nie może być błędów, pominięć oraz dodatków tłumacza. W tłumaczeniu ważny jest też kontekst. Tekst tłumaczenia musi być dostosowany do odbiorcy. Teoria tłumaczenia uczy nas ponadto, jak się rozwijać i doskonalić umiejętności. Dotyka ona elementów marketingu, etyki, a także finansów.

Reasumując…

Teoria nie jest konieczna do tłumaczenia, ale jest to system odniesienia, dzięki któremu można znacznie poprawić jakość tłumaczenia i umożliwić sobie rozwój jako tłumacza.